ขั้นตอนก่อนการเขียนแผนธุรกิจ

สวัสดี ครับ

วันนี้เราว่างๆ เลยก็อยากจะเขียนข้อมูลเกี่ยวขั้นตอนการเขียนแผนธุรกิจจริงๆ ใช้งานได้จริงๆ ก่อนที่จะทำธุรกิจจริงๆ ก่อนอื่นใด ต้องบอกทุกๆ คนที่สนใจอ่านบทความนี้ก่อนว่า ถ้าคุณมีไอเดีย มีความฝันอยากทำธุรกิจอะไรสักอย่างๆ ไม่ว่าจะเป็นรายได้เสริม หรือ เป็นรายได้หลัก ของชีวิตในอนาคต เราอยากจะบอกว่า ให้ลองเขียนแผนธุรกิจจริงๆ ขึ้นมาสักฉบับที่พยามนำข้อมูลทั้งหมดที่อยู่ในความคิดของคุณ ประสบการณ์ของคุณออกมาเป็นตัวหนังสือ เพื่อให้คนอื่นๆ อ่านและวิจารณ์ว่าอ่านแล้วคิดว่าอย่างไร เช่น

“ไม่เห็นด้วย” แล้วยังด่าเราซ้ำๆๆ ดูถูกเราว่าชาตินี้ทำไม่สำเร็จ ให้อดทนฟัง ข้อท้วงติงของเขาก่อน เช่น

คำวิจารณ์ : ประสบการณ์คุณยังไม่มี ความรู้คุณยังไม่มี หรือมีน้อย จะไปสำเร็จได้อย่างไร?

คำตอบ ขอให้ขอบคุณสิ่งที่เขาเตือน เพราะคุณจะต้องหาคำตอบด้วยตัวคุณเองก่อน เพราะคำวิจารณ์เปรียบเสมือนกระจกส่งคุณตอนนี้ แต่ไม่ใช่เป็นการบอกว่าอนาคตคุณจะเป็นอย่างไร ขอให้พิจารณาอย่างรอบคอบและเริ่มทำการศึกษาอย่างจริงจัง อย่างหนัก จนมั่นใจ

คำวิจารณ์ : จะเอาเงินมาจากไหนมาลงทุนทำ ใช้เงินเยอะมาก ครอบครัวก็ลำบากอยู่แล้ว

คำตอบ แสดงว่าความฝันของคุณใช้เงินเยอะมากเกินไป หลักการลงทุนในธุรกิจใหม่ จะต้องแบ่งเงินจากครอบครัวแค่ 30% ของรายได้ทั้งหมด อีก 70% จะต้องให้ครอบครัวไว้ใช้จ่าย ดังนั้นจะต้องวางแผนธุรกิจจากเงินที่มีอยู่เพียง 30% เท่านั้น

คำวิจารณ์ : จะไปขายใคร? สิ่งที่คุณคิดได้ คนอื่นๆ เขาเจ๊งมาเยอะแล้ว ไม่สำเร็จหลอก

คำตอบ แสดงว่าความคิดเรื่องธุรกิจของคุณเป็นสิ่งที่คนอื่่นๆ เขาทำมาแล้ว จะต้องศึกษาให้ละเอียดว่าคนส่วนใหญ่ที่เขาทำแล้วขาดทุน เจ๊ง เพราะสาเหตุใด ต้องศึกษาหาคำตอบให้ได้ เพราะเราไม่ต้องเดินตามคนที่เจ๊งแล้วทั้งหมด ต้องหาความต่างของธุรกิจให้ได้

คำวิจารณ์ : ไม่มีเครื่องมือที่จะต้องใช้ประกอบอาชีพ และไม่มีลูกน้องมาช่วยงาน จะทำได้อย่างไร?

คำตอบ การทำธุรกิจเริ่มต้น จำเป็นจะต้องทำด้วยตนเองให้รู้จริงแล้วค่อยทำการจ้างลูกน้อง อย่างที่คนจีนโบราณพูดว่า “จะต้องทำการค้า และรู้จักธุรกิจของตนเปรียบเสมือนรู้จักมือของตนเองว่าทำงานอย่างไร” จะต้องรู้ทุกอย่าง แก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าได้เองทุกอย่างด้วยตนเอง เข้าใจพฤติกรรมของลูกค้าของตนเองอย่างดี เห็นหน้าลูกค้าก็รู้ว่าชอบอะไร? เพราะเป็นลูกค้าประจำ เป็นต้น

แล้วนำมาจดไว้เป็นข้อมูลพื้นฐานนี้คือสิ่งแรกที่คุณจะต้องหาคำตอบให้ได้ด้วยความสัตย์จริง หาคำตอบแบบจริงๆ ไม่ใช่การประชดทำการศึกษาปัญหาทุกข้อที่เขาวิจารณ์อย่างจริงจังว่าจะแก้ไขปัญหาเหล่านี้อย่างไร ก่อนที่จะทำการตอบโต้ด้วยวาจาที่รุนแรงกลับไปทันที แบบไม่มีสติ มาควบคุมคำตอบของคุณ

จากคำวิจารณ์ข้างต้น ทำให้คุณจะต้องมีการวางแผนเรื่องการจัดทำแผนธุรกิจเพื่อให้ตัวคุณเอง และผู้ที่สนับสนุนความคิดของคุณหรือผู้ที่สนใจธุรกิจคุณเช่น ญาติ เพื่อนๆ หรือ นักลงทุน เข้าใจความคิดของคุณ เพราะการจัดทำแผนธุรกิจเป็นเพียงเครื่องมือระดมทุน ในความเป็นจริงแผนธุรกิจเป็นมากกว่าเป็นเครื่องมือสำหรับการทำความเข้าใจว่าธุรกิจของคุณ เพราะคุณสามารถใช้แผนธุรกิจเป็นการตรวจสอบความคืบหน้าการถือตนเองผู้รับผิดชอบและควบคุมชะตากรรมของธุรกิจ และเป็นเครื่องมือในการสรรหาผู้ร่วมลงทุนในอนาคต

เพราะแผนธุรกิจส่วนมาก จะมาจากความคิด + ประสบการณ์ที่ผ่านมา + ความฝันของคุณเพียงคนเดียว ซึ่งคนอื่นๆ อาจจะไม่เข้าใจความคิดของคุณ ถึงเข้าใจก็ไม่เข้าใจในรายละเอียด ถึงเข้าใจในรายละเอียดของธุรกิจ ก็ไม่สามารถจินตนาการต่อไปได้ว่าลักษณะของรายได้ และค่าใช้จ่ายของแผนธุรกิจที่ทำนั้นได้

ดังนั้น เรามาเริ่มต้นวิเคราะห์ด้านวิชาการ กันดีกว่า เพื่อจะได้เป็นแนวทางในการบริหารจัดการแผนธุรกิจของคุณให้ประสบความสำเร็จ

“แผนธุรกิจ” หมายถึง การอธิบายลักษณะธุรกิจของคุณที่กำลังจะทำ หรือทำอยู่แล้วเป็นลายลักษณ์อักษร ซึ่งในแผนธุรกิจที่คุณเขียนนี้จะต้องมีการอธิบายแผนการทำงานที่เป็นขั้นตอนทุกขั้นตอนที่ชัดเจน พร้อมทั้งอธิบายวิธีการซึ่งมาของรายได้ และรายละเอียดของรายจ่ายที่คาดว่าจะเกิดขึ้นทั้งหมดในอนาคต

การเขียนแผนธุรกิจควรใช้ถ้อยคำที่ง่ายแก่การเข้าใจ มีความเรียบง่ายด้านความคิด และมีเหตุผลกำกับการทำงานทุกขั้นตอนเพื่อยืนยันว่าสามารถทำงานได้จริง ไม่ใช่ฝันไปเรื่อยๆ ตั้งแต่ประโยคแรกไม่ได้ อาทิ

อย่าใช้ประโยคที่มีความซับซ้อนใช้คำศัพท์ทางเทคนิค ต้องอยู่ในอุตสาหกรรม หรือวิชาชีพนี้เท่านั้นถึงจะเข้าใจว่าเขียนอะไร หรือทำธุรกิจอะไร?
หลีกเลี่ยงการใช้คำศัพท์ย่อย เช่น ก.ท.ร. “กูเท่านั้นที่รู้” ไม่ได้น่ะครับให้ใช้คำเต็ม พร้อมคำอธิบายในคำศัพท์ที่ซับซ้อน หรือ ยกตัวอย่างประกอบด้วยจะดีมาก
มีการแบ่งเรื่องต่างๆ ที่ต้องการเขียนออกเป็นตอนๆ และมี จุด bullet แยกเป็นหัวข้อย่อยๆ เพื่อให้ง่ายแก่การเข้าใจ ของผู้อ่าน
ความยาวของแผนธุรกิจส่วนใหญ่ไม่เกิน 20-30 หน้า และอาจจะมีภาคผนวกอีกไม่เกิน 10 หน้า
ควรมีรูปภาพประกอบเกี่ยวกับสินค้า หรือ บริการ ที่คุณกำลังจะทำ หรือทำอยู่แล้ว
ภาพถ่ายของสถานที่ตั้งของร้านค้า หรือ บริษัทสำนักงานที่จะทำ พร้อมแผนที่เส้นทางการเดินทาง

การใช้แผนภูมิทางธุรกิจ

การใช้แผนภูมิทางธุรกิจอธิบายลักษณะธุรกิจที่ได้ดำเนินการอยู่ในปัจจุบัน หรือ อนาคต โดยการใช้ตารางสรุปและแผนภูมิทางธุรกิจที่เรียบง่ายโดยการเน้นตัวเลขเป็นหลัก ดังนี้

ใช้แผนภูมิแท่งในการอธิบายเกี่ยวกับ ประเภทของรายได้จากการขาย อัตรากำไรขั้นต้น กำไรสุทธิ รายการค่าใช้จ่าย
การเลือกใช้กราฟ 2 มิติจะช่วยให้ง่ายขึ้นในการอ่าน ตรวจสอบให้แน่ชัดว่าเห็นตัวเลขได้ชัดเจน
ใช้แผนภูมิวงกลมสำหรับส่วนแบ่งการตลาดและกลุ่มการตลาด
การแสดงเหตุการณ์หรือลำดับขั้นตอนการทำงานทีละขั้นตอนด้วยแผนภูมิ Gantt เพื่อแสดงเฉพาะงานที่สำคญและเหตุการณ์สำคัญเพราะรายละเอียดมากเกินไปทำให้แผนภูมิ Gantt ยากแก่การอ่าน
การทำแผนภูมิทั้งหมดจะต้องมีตัวเลขเป็นแหล่งที่มาไม่ชัดเจนสมบูรณ์ในตาราง สรุปให้แน่ใจว่าคุณระบุภาคผนวกประกอบด้วยตัวเลขรายละเอียด

แนวทางการเขียนแผนธุรกิจ

แผนธุรกิจเป็นคำอธิบายที่เป็นลายลักษณ์อักษรของธุรกิจในอนาคตของคุณ ดังนั้นคุณจำเป็นจะต้องมีการเขียนคำอธิบายสิ่งที่คุณคิด และสิ่งที่คุณวางแผนคาดว่าจะทำ การเขียนแผนธุรกิจ สามารถช่วยดำเนินการกำหนดรูปแบบของงานที่จะต้องทำที่บ่งบอกถึงเป้าหมายทางธุรกิจ และแนวทางกลยุทธ์ทางธุรกิจที่ใช้เป็นแนวทางเดินสำหรับเจ้าของกิจการหรือผู้ประกอบการ เพื่อให้บรรลุเป้าหมายของธุรกิจตามที่ได้มีการวางแผนไว้ กำหนดโครงสร้างองค์กรของธุรกิจของคุณว่าใครทำหน้าที่อะไร มีค่าใช้จ่ายอย่างไร มีจำนวนกี่คน วางแผนการใช้เงินลงทุนในกิจการที่คุณกำลังจะทำ (ที่สำคัญจะต้องทำจากเล็กไปใหญ่….ห้ามทำอะไรที่ใหญ่เกินตัว) เราลองมาลำดับขั้นตอนการจัดทำแผนธุรกิจ คือ:-

สิ่งแรกที่จะต้องพิจารณา : แนววัตถุประสงค์ทางธุรกิจ
สิ่งที่สองที่จะต้องพิจารณา : แนวเป้าหมายทางธุรกิจ
สิ่งที่สามที่จะต้องพิจารณา : แนวคิดการลงทุน
สิ่งที่สี่ที่จะต้องพิจารณา : แนวคิดการตลาด
สิ่งที่ห้าที่จะต้องพิจารณา : แนวคิดการวิเคราะห์การแข่งขัน
สิ่งที่หกที่จะต้องพิจารณา : แนวคิดการดำเนินงานและการจัดการ
สิ่งที่เจ็ดที่จะต้องพิจารณา : แนวคิดด้านการเงิน

แต่ไม่ต้องตกใจ!!!! เรายังไม่เล่าให้คุณฟังตอนนี้หลอกสำหรับ เจ็ดขั้นตอนที่จะต้องพิจารณาเหล่านี้ เราจะค่อยๆ เล่าให้ฟังทีละขั้นจากง่ายที่สุดก่อนแล้วค่อยๆ พัฒนาไปเรื่อยๆ โปรดติดตามอ่านไปเรื่อยๆ นะครับ

การจัดทำแผนธุรกิจทั้งหมดจะต้องมีการวางแผนการปรับปรุงและตรวจสอบขั้นตอนต่างๆ ทั้ง 7 ขั้นตอน ดังนี

วัตถุประสงค์ทางธุรกิจ จะต้องมีความชัดเจนว่าคุณเข้าใจมันจริงๆ ว่าคุณต้องการอะไร ผลสำเร็จของงานที่คุณจะทำคืออะไร? หลายคนมักจะบอกว่า ง่ายมาก “รวยๆ ขึ้นกว่าเดิมมาก” ถ้าคุณคิดได้แค่นี้น่ะ ไม่ต้องเขียนแผนธุรกิจหลอก เอาเงินไปฝากธนาคาร หรือ ซื้อหุ้นกองทุนฯ และเพิ่มปริมาณการฝากเงินไว้กับธนาคารทุกๆ 10% จากยอดเงินฝากครั้งสุดท้าย ก็พอไม่ต้องเขียนแผน แล้วจะรวยเอง จบข่าว
เป้าหมายทางธุรกิจ (Target 0f Business) การกำหนดเป้าหมายทางธุรกิจจะต้องมีความชัดเจน เช่น ต้องการมียอดขาย………… ล้านบาท, ต้องการขยายสาขา 2 สาขาใน 3 ปีข้างหน้า, ต้องการเป็นตัวแทนจำหน่ายสินค้า…….ในเขตภาคเหนือตอนบนทั้งหมด ขั้นตอนนี้จำเป็นจะต้องระบุหน่วยนับหน่วยวัด และระยะเวลาที่ชัดเจนว่าจะสำเร็จเมื่อใด เป็นต้น
การลงทุน ในขั้นตอนนี้จำเป็นมีการกำหนดงบประมาณการลงทุนที่ชัดเจนว่าใช้เงินเท่าใด และชี้แจงอย่างละเอียดว่า แต่ละบาทจะเอาไปทำอะไร? มีความจำเป็นที่จะต้องจ่ายตอนนี้เลยหรือไม่ ? และเมื่อปัญหาหลักงบประมาณไม่พอ จะต้องลดขนาดของความฝันลง หรือ ขนาดธุรกิจลง อย่าได้ไปกู้เงินมาทำธุรกิจตั้งแต่เริ่มต้นเด็ดขาด เพราะการกู้เงินมาทำธุรกิจ แสดงว่าคุณกำลังจะจับเสือมือเปล่า บอกได้เลย 99.99% ตายหมดเป็นเหยื่อของเสือ
การตลาด ในขั้นตอนการตลาดเป็นขั้นตอนที่จะต้องมีการศึกษา สำรวจ ตรวจสอบ และติดตามอย่างต่อเนื่อง ว่าสิ่งที่คุณคิดกับโลกแห่งความเป็นจริง มันสอดคล้องกันหรือไม่ หรือขัดแย้งกันแล้วจากสิ่งที่คุณคิด เพราะสิ่งที่คุณคิดด้านการตลาดมีวัตถุประสงค์เพื่อแก้ปัญหา หรือตอบสนองความต้องการของกลุ่มลูกค้าเป้าหมาย คำถาม ? คุณมั่นใจน่ะว่าทำได้จริงตามที่ลูกค้าต้องการ?
การวิเคราะห์การแข่งขัน การวิเคราะห์การแข่งขันเป็นเรื่องของการวิเคราะห์คู่แข่งที่อยู่ในตลาดเดียวกับคุณ เราเสนอว่าไม่ต้องเปรียบเทียบคู่แข่งทั้งประเทศไทย หรือ ทั้งกรุงเทพฯ เพราะมันใหญ่เกินไปทำให้ภาพของคู่แข่งเบลอๆ ไม่ชัดเจน ขอให้เลือกคู่แข่งที่มีสไตล์ รูปแบบ สินค้า การให้บริการ และกลุ่มลูกค้าเป้าหมายเหมือนหรือใกล้เคียงกัน อย่าไปเทียบกับคู่แข่งที่เป็นรายใหญ่ๆ มากทำให้คุณสู้ไม่ได้เพราะไม่เกิดประโยชน์ แต่ถ้ามีตลาดซ้ำกันมากๆ ก็บอกได้เลย ให้เปลี่ยนธุรกิจทันทีคุณกำลังสู้กับคนที่เป็นเจ้าตลาดไม่ได้ คุณเป็นเด็กใหม่ที่เพิ่งเข้ามาในเมืองนี้ ตลาดนี้ คุณสู้เจ้าถิ่นรายใหญ่ไม่ได้
การดำเนินงานและการจัดการ เป็นขั้นตอนการทำงานจริงที่คุณจะต้องวางแผนว่า จะผลิตอย่างไร? จะให้บริการอย่างไร? จะหาสินค้าหรือวัตถุดิบจากที่ไหน ? จะใช้เครื่องจักรที่ไหนผลิต? จะประกอบหรือบรรจุภัณฑ์ที่ใช้จะเป็นอย่างไร? จะส่งขายผ่านใคร? หรืออย่างไร? ฯลฯ
ด้านการเงิน เป็นนำข้อมูลทั้งหมดข้างต้นมาพิจารณาว่าจะต้องเตรียมเงินไว้ใช้สำหรับตอบสนองความฝันของเราในครั้งนี้ ไม่รู้ว่าจะสำเร็จหรือไม่ แสดงว่ามีโอกาสที่จะขาดทุนจากการทดลองทำตามความฝันของเราคิดเป็น 90% ขาดทุน นี้เป็นตัวเลขที่มีนักวิจัยสำรวจแล้ว ผู้ประกอบการรายเล็กๆ รายใหม่ จะตายประมาณ 90% เพราะส่วนใหญ่นำเงินเก็บของครอบครัวมาใช้ลงทุน และผิดพลาดทำให้สภาพคล่องของครอบครัวขัดสนได้ ต้องระมัดระวังอย่างสูง ซึ่งเราจะเล่าให้ฟังต่อไปๆ ว่าจะทำอย่างไร